Gyda’r Wythnos Fawr Werdd yn cael ei chynnal ym mis Mehefin, sef y dathliad mwyaf erioed o weithredu cymunedol i fynd i’r afael â newid yn yr hinsawdd a diogelu byd natur, mae’r datblygwyr Coriolis Energy ac ESB yn gwahodd cymunedau lleol a rhanddeiliaid i drafod y cais drafft ar gyfer Fferm Wynt arfaethedig Y Bryn yn Castell-nedd Port Talbot a Phen-y-bont ar Ogwr.
Pe bai’n cael caniatâd, byddai’r Bryn yn un o ffermydd gwynt ar y tir mwyaf Cymru. Mae’r tyrbinau gwynt arfaethedig mewn dau floc o Ystâd Coetir Llywodraeth Cymru a reolir gan Cyfoeth Naturiol Cymru sydd yn bennaf o fewn Bwrdeistref Sirol Castell-nedd Port Talbot, ac yn ymestyn, mewn rhannau, i Fwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr. Mae Cwm Afan a Nedd i'r gorllewin, gyda Chwm Llynfi a Maesteg i'r dwyrain.
Mae’r cyhoeddiad yn dilyn dau gam cynharach o ymgynghori ar gynigion cychwynnol yn 2021, ac mae’r datblygwyr unwaith eto yn ceisio barn leol ac adborth fel rhan o’u Hymgynghoriad Cyn Ymgeisio ar gyfer y prosiect.
Gallai’r cais drafft ar gyfer Y Bryn gynhyrchu hyd at 130MW o ynni adnewyddadwy, sy’n cyfateb i anghenion blynyddol 68% o gartrefi yng Nghastell-nedd Port Talbot a Phen-y-bont ar Ogwr gyda’i gilydd, tra’n gwrthbwyso dros 137,000 tunnell o allyriadau carbon deuocsid o gynhyrchu tanwydd ffosil bob blwyddyn.
Bu diwygiadau pellach ers y cynigion cychwynnol, gyda nifer y tyrbinau arfaethedig yn cael eu lleihau o 21 i 18 gyda rhai yn cael eu gostwng mewn uchder ac eraill yn cael eu hadleoli i leihau effaith tirwedd a gweledol ar bentref Bryn a'r cymunedau cyfagos.
Mae gwybodaeth ychwanegol am y pecyn budd cymunedol a pherchnogaeth leol arloesol, yn ogystal â chronfa bwrpasol newydd ar gyfer gwelliannau i’r seilwaith hamdden, hefyd wedi’u rhyddhau, ynghyd â manylion y broses adeiladu, ac ystyriaethau amgylcheddol.
Amlinellir amserlen lawn y pum digwyddiad ymgynghori cyhoeddus isod:
Canolfan Gymunedol Bryn Maesteg Road, Bryn, Castell-nedd Port Talbot, SA13 2RY
Dydd Llun 12 Mehefin
2pm-7pm
Canolfan Gymunedol Tai Bach Duke Street, Taibach, Castell-nedd Port Talbot, SA13 1NA
Dydd Mawrth 13 Mehefin
2pm-7pm
Clwb Athletau Cefn Cribwr, Cae Gof, Pen-y-bont ar Ogwr, CF32 0BA
Dydd Mercher 14 Mehefin
2pm-7pm
Canolfan Chwaraeon Maesteg, Safle Hen Efail Nant-y-Crynwydd, Maesteg CF34 9EB
Dydd Gwener 16 Mehefin
2pm-7pm
Canolfan Gymunedol Cwmafan, Heol Depo, Port Talbot SA12 9BA
Dydd Sadwrn 17 Mehefin
2pm-7pm
Arddangosfa rithwir ar-lein ar gael ar wefan y prosiect (www.ybryn-fferm wynt.cymru) ar gael drwy gydol y cyfnod Ymgynghori Cyn Ymgeisio. Bydd hyn yn cynnwys manylion y cynnig diwygiedig, yn ogystal â gwybodaeth am y broses adeiladu ac ystyriaethau amgylcheddol.
Y dyddiad cau ar gyfer cyflwyno sylwadau ar yr Ymgynghoriad Cyn Ymgeisio yw dydd Llun 17 Gorffennaf 2023
Dywedodd Trevor Hunter, Rheolwr Prosiect Y Bryn:
“Rydym yn gyffrous i ddod â’r cais drafft i’r Ymgynghoriad Cyn Ymgeisio ar ôl i ni gael cymaint o ddiddordeb ac ymgysylltu trwy gydol y broses hyd yn hyn.
“Rydym yn edrych ymlaen at glywed yr adborth yn dilyn y gwelliannau rydym wedi’u gwneud i’r prosiect, ac rydym yn falch o’r cynigion terfynol, ac edrychwn ymlaen at drafod y rhain gyda’r cymunedau lleol yn yr arddangosfeydd cyhoeddus.”
O ran y pecyn o fuddion cymunedol sy’n gysylltiedig â’r prosiect, aeth Trevor ymlaen i ddweud:
“Bydd y prosiect yn cynnig llawer o gyfleoedd ar gyfer budd a pherchnogaeth gymunedol, ac rydym yn gyffrous i weld pobl leol yn cymryd rhan yn y cynlluniau sydd ar gael.
“Yn ystod cam cyntaf ac ail gam yr ymgynghoriad, cafwyd llawer iawn o adborth ynghylch yr ymagwedd at fudd a pherchnogaeth gymunedol – y ddau ohonynt yn flaenoriaeth uchel i’r prosiect.
“Ers hynny, rydym wedi cael lefel uchel o ymgysylltu pellach o ganlyniad i’n digwyddiad cadwyn gyflenwi diweddar a’n gweithdy buddion cymunedol, sy’n dangos i ni fod gwir awydd i ddarganfod mwy am y prosiect ac o bosibl cymryd rhan. .”
Mae memorandwm cyd-ddealltwriaeth wedi'i lofnodi gydag Awel Aman Tawe (AAT), Cyngor Gwasanaethau Gwirfoddol Castell-nedd Port Talbot (NPTCVS) a Chymdeithas Mudiadau Gwirfoddol Pen-y-bont ar Ogwr (BAVO) i sefydlu 'Co-op Awel y Bryn', a fydd yn helpu darparu’r Cynllun Perchnogaeth Gymunedol a chronfa budd cymunedol arloesol.
Bydd y Co-op yn darparu £8,000/MW (fesul Mega Watt) i’r gronfa budd cymunedol, a allai fod tua £1miliwn y flwyddyn am oes y prosiect. Yn ogystal, bydd cyfran o hyd at 20% ar gyfer perchnogaeth leol (10% yn unigolion lleol a grwpiau cymunedol, a 10% ar gyfer cyrff sector cyhoeddus) ar gael.
Wrth gyhoeddi Cronfa Cynllun Rheoli a Gwella Mynediad newydd, parhaodd Trevor i:
“Rydym hefyd yn falch iawn o allu cyhoeddi ein hymrwymiad i wella gwerth hamdden y safle a'r ardaloedd cyfagos trwy gronfa bwrpasol newydd.
“Pe bai’r fferm wynt yn cael caniatâd ac yn symud i’r gwaith adeiladu, bydd cyllid yn darparu i ddechrau ar gyfer moderneiddio llwybrau beicio mynydd Penhydd a Blue Scar, ac adfer hawliau tramwy cyhoeddus lleol. Wrth symud ymlaen, bydd mesurau i gefnogi a hyrwyddo mwy o ddefnydd o e-Feiciau, gan gynnwys y posibilrwydd o osod seilwaith gwefru, ac archwilio cyswllt strategol newydd rhwng llwybrau Parc Coedwig Afan a Pharc Margam, yn cael eu datblygu mewn ymgynghoriad â rhanddeiliaid a chymunedau allweddol. Bydd rhagor o fanylion yn cael eu darparu mewn Cynllun Amlinellol gyda chyflwyniad terfynol y prosiect.”
Gan y bydd y prosiect hwn yn darparu mwy na 10MW o ynni gwynt, bydd yn Ddatblygiad o Arwyddocâd Cenedlaethol (DAC) o dan Ddeddf Cynllunio (Cymru) 2015, felly rhaid gwneud cais i Benderfyniadau Cynllunio ac Amgylchedd Cymru, a fydd yn gwneud argymhelliad i Gweinidogion Cymru ynghylch a ddylid rhoi caniatâd cynllunio ai peidio.
